Door het gebruik van verschillende teken- en schildertechnieken in combinatie met echt beeldmateriaal creëert Nikki Pelaez een raadselachtige wereld waarin het thema onschuld (en het verliezen ervan) centraal staat. Haar werk zit vol tegenstellingen, zowel inhoudelijk als ook qua vorm en techniek. Thema's als; vertrouwdheid en vervreemding, onschuld en verdorvenheid, verbondenheid en eenzaamheid spelen een rol. Nikki Pelaez bouwt haar werken op uit verschillende lagen. Zij gebruikt bestaand beeldmateriaal als uitgangspunt. Vooral foto's die zij zelf maakt van kinderen en jongeren. Daarnaast gebruikt zij af en toe oude foto's uit het familie-album of 'vintage' ansichtkaarten. Deze foto's worden op diverse manieren door haar bewerkt, bijvoorbeeld door verschillende afbeeldingen op een collage-achtige manier samen te voegen of door stukjes foto toe te voegen aan een tekening. Het resultaat van dit proces wordt in zwart-wit uitvergroot en vervolgens gaat zij aan de slag met traditionelere media als inkt, verf, aquarel, houtskool en pastelkrijt. Verschillende teken, en schildertechnieken komen hierbij aan bod. De lijntekening (vaak in het wit, soms in het zwart) die als laatste wordt geplaatst vormt hierbij een soort mystieke tweede werkelijkheid die het werk dieper of gelaagder maakt. Op deze manier bereikt Nikki Pelaez een intense persoonlijke beeldtaal die ook zichtbaar is in haar vroegere filmische werken.
Een ‘verbijzondering’ van de menselijke conditie staat centraal in het werk. Zo weet zij het alledaagse tot een bijzondere ervaring om te toveren en de mens bewust te maken van de bijzondere positie die wij hebben.
Nikki Pelaez lijkt daarmee prima te kunnen passen in het gedachtegoed van Lyotard’s poststructuralistische opvattingen. Haar geheel autonome stijl is hiervan een sterk bewijs.
Nikki Pelaez (1969) studeerde Ruimtelijke Vormgeving aan de Academie voor Beeldende Kunsten te Maastricht. Haar eindexamenwerk werd in 2002 genomineerd voor de Gilbert de Bontridderprijs. In 2003 ontving zij een startstipendium van het Fonds voor de Beeldende Kunst. Nikki Pelaez groeide op in Spanje maar woont en werkt inmiddels al een aantal jaren in Maastricht.
Opleidingen :
2003-2005 : Docent culturele en kunstzinnige vorming (diploma 2005) Kunst Academie Maastricht
2003-2004 : Stipendium ontvangen van het Fonds BKVB (Beeldende kunst, vormgeving en bouwkunst)
1998-2002 : Ruimtelijke vormgeving (diploma 2002) Kunst Academie Maastricht (Eindexamen-presentatie werd genomineerd voor de Gilbert de Bontridder prijs en eindigde op een tweede plaats)
Exposities:
2023 : De Kopermolen - Duo tentoonstelling met Arno Sijben, De Kopermolen, Vaals
2023 : PAN Amsterdam - Kunstbeurs - Galerie Huub Hannen, Amsterdam
2023 : Groepstentoonstelling Bodytalk, Museum de Domijnen Sittard
2022 : Groepstentoonstelling Galerie Wilms 15 jaar, Galerie Wilms, Venlo
2022 : KunstRAI - Art Amsterdam - kunstbeurs - Galerie Huub Hannen, Amsterdam
2021 : Groepstentoonstelling Das Glück Dieser Erde, Galerie Am Dom, Bad Soden am Taunus
2021 : Groepstentoonstelling Wanderlust, Galerie Wilms Venlo
2021 : Wederom kunstwerk uitgekozen voor het campagnebeeld van Opera Spanga
2020 : Kunstwerk voor het campagnebeeld Opera Spanga
2020 : Groepstentoonstelling Amuse, Galerie Wilms Venlo
2019 : Jaarprent 2019 voor Stichting Beheer Kunstcollectie Zuyderland MC
2019 : Solo-tentoonstelling, Museum Land van Valkenburg, Valkenburg aan de Geul
2019 : Von Menschen und Tieren, trio-tentoonstelling, Galerie Artlantis / Galerie am Dom, Bad Homburg, Duitsland
2019 : KunstRAI -Art Amsterdam, kunstbeurs, Galerie Huub Hannen, Amsterdam
2018 : KunstRAI -Art Amsterdam, kunstbeurs, Galerie Huub Hannen, Amsterdam
2018 : Groepstentoonstelling, Galerie Huub Hannen, Maastricht
2017 : Rotterdam Contemporary, beurs voor hedendaagse kunst, Rotterdam
2017 : ForReal Amsterdam, kunstbeurs voor hedendaagse figuratie, Amsterdam
2017 : Groepstentoonstelling, Galerie Huub Hannen, Maastricht
2016 : Groepstentoonstelling, Galerie Huub Hannen, Maastricht
2016 : Groepstentoonstelling, Galerie Artherb, Wetzlar, Duitsland
2016 : Groepstentoonstelling, Galerie Down to Art, Gent, Belgié
2016 : Art Karlsruhe, beurs voor hedendaagse kunst, Karlsruhe, Duitsland
2016 : Realisme Amsterdam, kunstbeurs voor hedendaagse figuratie, Amsterdam
2015 : Solo-expositie, Galerie Artherb, Schwarzadlergasse 4, Wetzlar, Duitsland
2015 : Groepstentoonstelling, Museum Romeinse Katakomben, Valkenburg
2015 : Groepstentoonstelling, Galerie Down-to-Art, Kraanlei 35, Gent, België
2015 : Kunstbeurs Art3F, Mulhouse, Frankrijk
2015 : A.A.F. Affordable Art Fair Maastricht
2015 : Art Karlsruhe, beurs voor hedendaagse kunst, Karlsruhe Duitsland
2015 : Realisme Amsterdam, kunstbeurs voor hedendaagse figuratie, Amsterdam
2014 : Groepstentoonstelling, (trio) Galerie Huub Hannen, Boschstraat 50, Maastricht
2014 : A.A.F. Affordable Art Fair Maastricht
2014 : Realisme Amsterdam, kunstbeurs voor hedendaagse figuratie, Amsterdam
2013 : Groepstentoonstelling, (trio) Galerie Huub Hannen, Boschstraat 50, Maastricht
2013 : Solo-expositie, Galerie van Slagmaat, Leidsestraatweg 36, Woerden
2013 : Groepstentoonstelling, Lijstenmakerij Lenssen, Breulingstraat 18A, Maastricht
2013 : Groepstentoonstelling, Galerie de Gau, von Clermontplein 32, Vaals
2013 : Groepstentoonstelling, De Oude Timmerfabriek, Maastricht
2012 : Solo-expositie, Atrium MC, Heerlen
2012 : Solo-expositie, Galerie de Gau, Von Clermontplein 32, Vaals
2012 : Presentatie van schilderijen. Taart en Kunst, Helmstraat, Maastricht
2011 : Solo-expositie, Galerie De Glazen Kast, Herenstraat 25, Oud Rekem-Belgie
2011 : Presentatie van schilderijen. "La table" kunst en antiekbeurs, Naarden
2011 : Groepstentoonstelling. "All about us all", Atrium MC ziekenhuis Heerlen
2011 : Solo-expositie, Krakks, Brusselse straat 114, Maastricht
2011 : Groepstentoonstelling (trio) "15 drawings, 6 videos and a cube", 't Brandweer, Capucijnenstraat Maastricht
2011 : Groepstentoonstelling : De Eiffel, Maastricht
2010 : Solo-expositie : "A long way from home", filmhuis Lumiere, Maastricht
2010 : Groepstentoonstelling : De Oude Timmerfabriek, Maastricht
2009 : Groepstentoonstelling ; "Getekend, tekeningen in het ziekenhuis" Atrium MC Heerlen
2008 : Duotentoonstelling met Chantal Ledoux, Atrium MC Heerlen
De menselijke figuur is altijd het centrum van de gevoelige, poëtische beeldverhalen van de in 1969 in Nederland geboren kunstenaar Nikki Pelaez.
Met sierlijke tederheid jongleert ze met een grote verscheidenheid aan technieken, totdat haar verschillende lagen samen een perfect geheel vormen, verschillende niveaus, gelaagd als door de hand van een beeldhouwer ...
Nikki Pelaez maakt gebruik van een breed scala aan materialen, die ze op complexe wijze in haar werk opneemt: in verschillende lagen worden zowel haar eigen foto's als afbeeldingen van oude kunstwerken als collages op elkaar geplaatst, vervolgens met inkt, aquarel en pastelkrijt en andere materialen artistiek bewerkt tot iets unieks. Door tot slot een getekend element toe te voegen - meestal in de gedaante van een dier of insect - in wit of grafiet, ontwikkelen de beelden een andere, mysterieus betoverende laag waardoor ze een unieke uitstraling krijgen!
Dit is hoe haar mysterieuze werken worden gecreëerd, die in hun eigen intensieve vormentaal vertellen over onschuld en verlies, over intimiteit, over aantrekking en afwijzing, over zachtheid en hardheid.
Michael Marius marks – Galeriehouder Artherb, Wetzlar
Verontrustende schoonheid Openingstoespraak door Marc Colavincenzo (Vertaald uit het Duits):
In de beelden van Nikki Pelaez bevind ik me vaak in het verleden, een verleden dat eeuwig ver terug ligt, en daardoor een andere wereld voorstelt. Deze figuren uit het verleden doen mij denken aan een mix van Iconen, Madonnabeelden en portretten van oude meesters.
Maar er zijn ook een aantal werken waarin de figuren juist lijken te komen uit de toekomst. Dit zijn wezens die bijna androgyne lijken, hun hoofd en lichaam bedekt met een soort duikpak, als een tweede huid. Ik ben bij deze beelden geneigd te denken aan steriele toekomstvisies zoals in Aldous Huxleys; ‘Heerlijke nieuwe wereld’, of zelfs ‘Star Trek: Enterprise’. De werken doen mij denken aan een vreemde combinatie van mens en techniek.
En dan zijn er ook nog de figuren die lijken te komen van hele andere werelden. Een soort fabelwezens, die niet thuishoren in het verleden maar ook niet in de toekomst. Het hurkende kind, dat mij enigszins herinnert aan Puck uit ‘Een Midzomernachtsdroom’ van Shakespeare. De vrouw met het wolvengezicht dat zo uit een sprookje lijkt te komen, het elf-achtige meisje, waar een kraai geheimzinnig aan voorbij vliegt als in een Mythe.
Deze figuren hebben allemaal iets magisch en wonderlijks dat maar weinig van doen heeft met onze normale wereld.
Wat zij alledrie gemeenschappelijk hebben voor mij is hun transcendentie. Zij lijken zich te bevinden in een tussenruimte. Een ruimte tussen hier en daar, tussen nu en niet-nu. Zij zijn nog niet volledig bij ons, wij kijken naar hen als door een soort sluier. Deze indruk heeft vast en zeker te maken met de techniek van Nikki Pelaez.
Haar beelden ontstaan in meerdere stappen. Zij zijn uiteindelijk het resultaat van een uitgebreide gelaagdheid. Het begint met een oorspronkelijk beeld dat wordt overschilderd en vervreemd. Het resultaat wordt vervolgens opnieuw overschilderd en vervreemd enzovoort. Zo komt het oorspronkelijke beeld steeds dieper te liggen en lijkt steeds verder van ons weg te raken.
Hierdoor ontstaat bij de kijker het gevoel dat deze figuren altijd een paar stappen van ons verwijderd zijn. Probeer ze te bereiken, probeer ze aan te raken, het is alsof je naar iemand reikt die onder een laag ijs op de bodem van een vijver ligt.
Tot nu toe zou je de werken van Nikki Pelaez kunnen beschrijven als mooi, heel mooi zelfs. Maar dan zouden ze ‘alleen maar’ mooi zijn.
Ze zijn echter niet alleen maar mooi, ze zijn tegelijkertijd ook ‘verstorend’ en ‘vervreemdend’ .
Ik zou hier een Duitse zin (uitdrukking) willen gebruiken om te beschrijven op welke manier de werken mooi zijn: ‘unheimlich schön’. Met de nadruk op het woord ‘unheimlich’. Vrij vertaald zou je kunnen zeggen; ‘verontrustend mooi’.
De pure schoonheid van de werken van Nikki Pelaez wordt verstoord op twee manieren. In de eerste plaats door de tekening die over het beeld geplaatst is, vaak een dier, een insect of een ander object.
Door deze toevoeging verandert alles! Deze tekeningen maken het beeld complexer, vervreemdend. Het is dit deel van het werk dat een verhaal vertelt . . .
Waarom houd de Madonnafiguur met zoveel tederheid een garnaal in haar armen? Waarom heeft het meisje een muilkorf op haar gezicht? Is die vrouw gevangen in haar geometrische vorm? Over die figuren die een vlieg of mier op het voorhoofd hebben, hangt een zweem van verval zou je kunnen beweren, of is het misschien zelfs de dood?
Ik heb mijn antwoorden op deze vragen, maar ieder van ons moet zijn eigen antwoorden vinden.
En dan is er nog een tweede manier waarop de eenvoudige schoonheid van de beelden wordt verstoord; Kijk eens naar de gezichten . . naar de blik in hun ogen . .
Ik zoek hier tevergeefs naar geluk. Soms vind ik een bepaalde rust. Maar meestal vind ik een bedachtzaamheid, die vaak drijft in de richting van verdriet. Tijdens het nadenken over deze gezichten kwam ineens een gedicht van Margaret Atwood uit Canada in me op, waarin zij beweert dat wij in onze dromen reizen naar de pijn in de kern van de droom, de pijn in de kern, de diepste pijn in ons binnenste.
En dat is precies de plek waar ik mijn toegang vind tot de werken van Nikki Pelaez.
Haar beelden vinden een weg naar ons vanuit een andere wereld, beweerde ik eerder, en voor mij is die andere wereld; ‘het onbewuste’.
Hier komt alles samen; het verleden, de toekomst, de werelden die niet bestaan. Het onbewuste is een onbereikbare wereld die wij zien als door een ijslaag. Wij kunnen er niet helemaal bij.
Het onbewuste openbaart zich alleen af en toe in onze dromen, waar het mooie en het akelige elkaar ontmoeten, waar een vrouw gerust een grote garnaal in haar armen kan dragen, waar plotseling grote insecten over ons heen kruipen of waar de mensen waar we mee praten ineens het gezicht van een wolf of vos blijken te hebben. Dat zijn beelden uit dromen (en nachtmerries).
Voor mij maken de werken van Nikki Pelaez het onbewuste voor een moment zichtbaar, zij brengen de diepste pijn voor een moment –bijna- naar de oppervlakte. Maar alleen bijna . . en op dat moment duiken wij erin en dat is ‘unheimlich schön’.
Ik heb hier niet veel verteld over de techniek van Nikki Pelaez. Ook niet over het belang van haar werk binnen de Nederlandse Kunstwereld. Ik heb alleen verteld over het belang van haar werk voor één hart, voor één mens.
Maar daar begint de Kunst, zonder dat blijft Kunst misschien alleen een droge oefening.
En dus nodig ik u uit om naar de werken van Nikki Pelaez te kijken, om hun belang voor u persoonlijk te ontdekken of om gewoon simpelweg van ze te genieten.
Openingstoespraak bij de solo-tentoonstelling “More than you know”
door Marc Colavincenzo, schrijver en literatuurwetenschapper .
Galerie Artherb, Wetzlar, 13-06-2015
 |
|
 |
Lees hier een recensie over de beurs van Realisme 2014 én het werk van Nikki Pelaez
Luister hier naar het radio-interview met Nikki Pelaez uit 2012 voor L1: Emil en de Kunst (7 min.)
Artikelen over ouder werk van Nikki Pelaez, (video-installatie en fotografie)
Nikki Pelaez, Foto en video-installatie
"La vida es una tómbola" is de titel van de foto- en video-installatie die Nikki Pelaez exposeert. Pelaez (1971) studeerde ruimtelijke vormgeving aan de Academie Beeldende Kunsten te Maastricht. Ze maakt korte videofilms waarin herkenbare elementen uit de werkelijkheid door kleine ingrepen nieuwe betekenissen krijgen. De beelden zijn niet verhalend. Er is geen begin en geen einde. Door middel van herhaling van beweging en geluid krijgen de videobeelden een bepaalde intensiteit.
De foto's staan op zichzelf, maar liggen in het verlengde van haar video-installaties. Op het eerste gezicht lijken haar werken licht absurdistisch en vrolijk. Met poppen, opgezette dieren en accordeonmuziek schept zij een eigen wereld vol verlangen naar onschuld, harmonie en geborgenheid. Tegelijkertijd dreigt op de achtergrond een sfeer van verwarring en agressie. Zo creëert zij een nieuwe werkelijkheid vol spanning en vervreemding. Gebeurtenissen en plaatsen waar die spanning tussen onschuld en dreiging voelbaar is, inspireren Pelaez. De kermis - met zijn chaos van kleur en beweging en zijn kakafonie van verschillende geluiden zoals muziek en gokautomaten - is bijvoorbeeld een belangrijke inspiratiebron. Ook elementen uit de Latijnse cultuur zijn terug te vinden in haar werk; Nikki Pelaez woonde meer dan twaalf jaar in Spanje en Argentinië.
Manon Berns in Tableau,
fine arts magazine, okt. 2003
Lekker rollebollen op de struisvogel
In de etalage van Galerie Wawana in Maastricht hangt een wit, opgezet konijn. In een vorig leven speelde het voor dood konijn bij een auto-ongeval op een filmset. Hier hangt het bij wijze van invitatie om de wondere wereld van de in Maastricht woonachtige kunstenares Nikki Pelaez te betreden.
Tegen het einde van de bescheiden eerste tentoonstelling van Nikki Pelaez komt het uiterst aaibare konijn terug in een filmpje. Het beest lijkt op de vlucht voor allerhande ellende of ellendelingen en biedt grootmoedig zijn rug voor een wat vage amazone, mogelijk een Barbiepop. Maar de vluchtpoging strandt in het ritme van een pendule: het illustere tweetal slingert op en neer tussen hoop en vrees. Aan het eind van het filmpje waarin plaats is voor mazurka, mooie woorden van Nick Drake, een dansende, beduimelde opmaakpop, een indrukhondje en de bruid en bruidegom van een feesttaart, hangt het konijn te bungelen naast een pistool. Het werd dus vrees.
‘La vida es una tómbola' luidt de titel van de installatie.
Dat pistool had Pelaez evengoed in de etalage kunnen hangen, want ze gebruikt het meermaals in haar fotocollages en video-installatie. Bijvoorbeeld in het filmpje dat voortdurend de aandacht blijft opeisen in deze ruimte. Het is in eerste instantie de omfloerste stem van de kunstenares die de aandacht trekt. Ze zingt zacht, als een soort wiegeliedje, een hit uit de jaren zestig : ‘Hou je echt nog van mij Rocking Billy?'
Maar het filmpje laat geen moeder zien die haar kindje koestert; het toont een speelgoedhondje met een rood besmeurd gezicht dat rondjes draait en onder schot wordt gehouden door een pistool. Het schot valt niet maar de dreiging is niet mis te verstaan.
Nikki Pelaez verhuisde als kind heel vaak. Ze woonde in Nederland, Argentinië en Spanje. Als jonge zelfstandige vrouw zette ze deze rusteloze traditie voort. Ze keerde terug naar Spanje, begon een nieuw leven in Antwerpen en Keulen en vestigde zich uiteindelijk in Maastricht. "Ik heb echt moeten afleren om steeds mijn koffers te pakken."
Met haar werk wil zij vooral een bepaalde sfeer scheppen. "Ik wil de spanning laten zien tussen onschuld en de dreiging die dit alles wil verstoren."
Naast die spanning loslaten op de schijnveilige geborgenheid, wil Pelaez ook de perfectie die ons nog wel eens wordt opgedrongen, relativeren. Steeds weer morrelt ze aan de perfectie. Zo plakt ze foto's van kunstbenen en kunstarmen, geschoten door haarzelf in een fabriek waar ze die dingen maken, op die van een gekend model. Een andere vrouw wordt neergezet met een rauwe homp vlees op haar kop. Een dia van een vissenkop projecteert ze op het gezicht van een meisje. Naast een dode merel, prachtig dood zelfs, op een foto, staan twee miniscule zilveren schoentjes; ernst, luim en gratie gaan hier hand in hand. Soms wil ze die emoties juist gescheiden houden. Zo maakte ze foto's van een opgezette struisvogel. Op de ene serie wordt ook deze vogel onder schot gehouden, op een andere foto wordt de lange nek door een barbiepop gebruikt als glijbaan. "Lekker rollebollen op de struisvogel" glundert ze.
Het is precies dat contrast dat deze bescheiden expositie de moeite waard maakt. Je wordt binnengezogen door vrolijke klanken van accordeonmuziek, onmiddelijk verblind door de felle eenduidige kleuren van haar fotocollage aan de muur, maar uiteindelijk blijft dat liedje aan je zuigen:
Hou je echt nog van mij Rocking Billy?
Emile Hollman
Het Limburgs Dagblad en Dagblad de Limburger, 30-09-03